Szkliwo zębów jest bardzo twardą tkanką, która stanowi ochronę zębiny. Niestety pod wpływem różnych czynników może dojść do utraty wapnia będącego głównym składnikiem budulcowym uzębienia, co oznacza odwapnienie. Jest ono związane z demineralizacją szkliwa, czyli procesem polegającym na obniżaniu ilości substancji nieorganicznych w kościach i zębach. Na skutek tego dochodzi do powstania ubytków oraz rozwoju próchnicy. W zapobieganiu demineralizacji istotne są regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym i prawidłowa higiena jamy ustnej.
Czym jest demineralizacja szkliwa?
Demineralizacja szkliwa jest procesem osłabiającym strukturę zębów. Dzieje się tak w wyniku utraty głównie biopierwiastków takich jak wapń i fosfor. Niedobór wapnia określa się jako odwapnienie. Istotnym czynnikiem wpływającym na demineralizację szkliwa zębów jest m.in. działanie kwasów wytwarzanych przez bakterie bytujące w jamie ustnej. Osłabiają one jego strukturę, powodują zmiany i doprowadzają do erozji. Konieczna jest wtedy pomoc dentysty, który zastosuje odpowiednie leczenie i zaleci stosowanie środków pozwalających na remineralizację zębów.
Oznaki demineralizacji zębów
Pierwszymi objawami demineralizacji są niewielkie przebarwienia na szkliwie w postaci jasnych, kredowobiałych plamek. Odwapnienia umiejscawiają się np. przy linii dziąseł lub też w szczelinach między zębami. W późniejszej fazie, jeśli pacjent bagatelizuje kwestię odpowiedniej higieny jamy ustnej, plamy mogą zmieniać kolor na ciemnobrązowy. Pod wpływem działalności bakterii zaczynają pojawiać się ubytki, a po pewnym czasie dochodzi do próchnicy. Odwapnienie skutkuje odsłonięciem głębszych tkanek zębów. To sprawia, że stają się one wrażliwe na temperaturę. Podczas spożywania gorących i zimnych pokarmów oraz przyjmowania napojów pojawiają się dolegliwości bólowe. Próchnica doprowadza do stanów zapalnych i opuchnięcia dziąseł.
Co powoduje demineralizację zębów?
Wpływ na demineralizację szkliwa ma niedobór minerałów takich jak wapń i fosfor. Przyczynia się do tego nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Bytujące w niej bakterie tworzą kwasy wpływające na destrukcję szkliwa. Sprzyja temu również dieta bogata w cukry i skrobię, co powoduje, że drobnoustroje mogą się bez problemów namnażać. Do destrukcji szkliwa przyczynia się także nieodpowiednia ilość śliny. Jej zadaniem jest neutralizowanie szkodliwych kwasów i wpływanie na reminalizację zębów. Niedobór śliny i suchość w ustach mogą być wywołane przez przyjmowanie niektórych leków.
Demineralizacji szkliwa zębów sprzyja niski poziom pH w jamie ustnej. Taka sytuacja może się zdarzyć osobie chorującej na refluks jelitowo-żołądkowy, bulimię, anoreksję, a także w czasie przyjmowania leków steroidowych oraz antybiotyków.
Do pozostałych czynników demineralizacji szkliwa zębów zalicza się:
– chrapanie,
– nadmierne spożycie alkoholu,
– niewłaściwe wybielanie zębów,
– podeszły wiek.
Demineralizacja szkliwa – jak ją zatrzymać
Już małe dzieci warto uczyć jak ważne jest dbanie o uzębienie. Dzięki temu w przyszłości będzie można uniknąć wielu komplikacji oraz oszczędzić sobie dolegliwości bólowych. Istotne jest też, żeby mieć piękny, estetyczny uśmiech, co pozwoli na lepsze samopoczucie również na płaszczyźnie psychicznej.
Demineralizacja szkliwa może być przyczyną próchnicy, a także infekcji w obrębie jamy ustnej. Przede wszystkim już pierwsze objawy powinny zaniepokoić i skłonić do konsultacji ze stomatologiem. Najlepszym rozwiązaniem są oczywiście regularne wizyty u specjalisty, ponieważ będzie on mógł wcześnie wykryć oznaki demineralizacji szkliwa. Jednak to nie wszystko co jest istotne, żeby zatrzymać proces jego destrukcji. We własnym zakresie należy też dbać o zęby. Liczy się codzienna higiena jamy ustnej: dokładne szczotkowanie zębów, używanie szczoteczek sonicznych, a także nici dentystycznych i irygatorów, co pomoże w oczyszczaniu przestrzeni międzyzębowych z resztek pokarmowych. Istotne jest również ograniczenie spożywania produktów zawierających cukier, dzięki czemu bakterie nie będą mogły się rozwijać.
Do odwapnienia zębów przyczynia się niewłaściwe pH w jamie ustnej. Na utrzymanie jego właściwego poziomu wpływa ślina, dlatego warto wypijać odpowiednią ilość płynów, co pozwoli na neutralizację kwasów wpływających na demineralizację zębów.
Leczenie demineralizacji szkliwa
Leczenie demineralizacji szkliwa zapobiega chorobom jamy ustnej, a także rozwojowi próchnicy. W celu odbudowy tkanek zębów należy skonsultować się ze stomatologiem. Specjalista przeprowadzi zabiegi, które zapobiegną destrukcji uzębienia np. poprzez zastosowanie borowania, które ma na celu usunięcie tkanek zniszczonych przez próchnicę. Jednym ze sposobów na uniknięcie problemów jest wykonanie profesjonalnego czyszczenia zębów. W jego zakresie wykonuje się skaling (usuwanie kamienia nazębnego), piaskowanie (pozbywanie się przebarwień), polerowanie (wygładzanie powierzchni zębów) oraz fluoryzację (hamowanie demineralizacji i usuwanie bakterii).
Zabieg ICON, czyli innowacyjne leczenie próchnicy i przebarwień
Innowacyjną metodą leczenia ubytków próchniczych jest zastosowanie procedury ICON. To sposób mniej inwazyjny od innych zabiegów, czyli borowania i leczenia kanałowego. Nie wymaga też stosowania znieczulenia. Można z niego skorzystać we wczesnej fazie próchnicy, gdy daje się wypełnić ok. 1/3 zębiny. Stomatolog nakłada na ząb żel ICON, który ma na celu otworzyć pory. Następnie jest spłukiwany. Po wysuszeniu powierzchni zęba specjalista nakłada światłoutwardzalną żywicę infiltracyjną. Wnika ona w głąb szkliwa, eliminuje zmianę, a także wzmacnia uszkodzony obszar. Technika ta jest bezbolesna, a cały zabieg trwa krótko. Nie stosuje się go przy rozległych ubytkach.
Jak radzić sobie z demineralizacją szkliwa i wzmocnić zęby?
Oprócz utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej liczy się również zbilansowana dieta. Przede wszystkim należy spożywać produkty bogate w wapń i fosfor, czyli minerały będące budulcem zębów oraz kości. Wzmocnią one ich strukturę i sprawią, że stanie się ona mniej podatna na uszkodzenia. Dla lepszego wchłaniania tych biopierwiastków warto suplementować witaminę D.
Remineralizacja polega również na ograniczaniu spożywania kwaśnych pokarmów, które negatywnie wpływają na pH jamy ustnej oraz zawierających cukier. Warto również unikać picia alkoholu i napojów energetycznych, ponieważ mogą one przyczynić się do próchnicy zębów.